سنگ‌های قیمتی و نیمه قیمتی

پیش از معرفی سنگ‌های قیمتی و نیمه قیمتی باید به اختصار به تعریف کانی‌ها بپردازیم.

به ماده‌ای طبیعی و جامد با ترکیب شیمیایی نسبتا ثابت که در پوسته‌ی زمین یافت می‌شوند کانی گفته می‌شود. کانی‌ها ممکن است از عنصری خاص و یا ترکیبی از چند عنصر مختلف تشکیل شده باشند.

کانی‌ها به صورت جامد و بلورین یافت می‌شوند و ذرات تشکیل دهنده‌ی آن‌ها نیز از خواص شیمیایی و فیزیکی یکسان برخورداراند. از میان 92 عنصر شناخته شده در طبیعت، 8 عنصر اکسیژن، سیلیسیم، آلومینیوم، آهن، کلسیم، سدیم، پتاسیم و منیزیم 98/5% از کانی‌ها را تشکیل می‌دهند.

کانی‌ها در مواردی چون ترکیب شیمیایی، شکل ظاهری و رنگ و اندازه با یکدیگر متفاوتند، همین تفاوت‌ها سبب می‌شوند که برخی از آن‌ها به نسبت دیگر کانی‌ها ارزشمندتر باشند.

برای شناسایی کانی‌ها می‌توان از روش‌های فیزیکی و شیمیایی استفاده کرد. برخی از این روش‌ها عبارتند از:

• چگالی
• شکل بلور
• سختی
• جلا
• جذب آب
• رنگ شعله
• طیف نوری
• پرتو ایکس
• و…

شناسایی سنگ‌های قیمتی و نیمه قیمتی

یکی از معیارهای شناسایی سنک‌های قیمتی و نیمه قیمتی فراوانی آن‌هاست به این صورت که سنگ‌هایی که به وفور یافت می‌شوند نیمه قیمتی و سنگ‌های کمیاب، قیمتی هستند. البته کیفیت سنگ ها نیز از دیگر معیار های مورد توجه در این تقسیم بندی است. سنگ‌های قیمتی در گروه‌های مختلف تقسیم بندی می‌شوند و علاوه بر موارد فوق از نظر درخشندگی ، وزن مخصوص، ضریب شکست و سختی مورد ارزیابی گوهر‌شناسان قرار می‌گیرند.

تفاوت سنگ‌های قیمتی و نیمه قیمتی

سنگ‌های نیمه قیمتی نیز به عنوان گوهر یا سنگ قیمتی شناخته می‌شوند و تفاوت آن‌ها با سنگ قیمتی از منظر تجاری است این موضوع  باوری غلط مبنی بر ارزشمند‌تر بودن سنگ‌های قیمتی از سنگ‌های نیمه قیمتی می‌شود. درواقع این تقسیم بندی بیشتر در امر تجارت سنگ‌ها کاربرد دارد اما در اصل به سنگ‌هایی که به وفور یافت می‌شوند برچسب نیمه قیمتی زده می‌شود و سنگی که کمیاب‌تر است قیمتی تلقی می‌شود. یکی از کاربرد‌های سنگ ‌های قیمتی و نیمه قیمتی استفاده در ساخت جواهرات گوناگون است.

انواع سنگ‌های قیمتی و نیمه قیمتی

قطعا تعداد سنگ‌هایی که قابلیت شناخته شدن به عنوان گوهر و جواهر شدن را دارند بسیار زیاد است به همین دلیل ما تلاش کرده‌ایم که لیستی از سنگ‌های بیشتر شناخته شده را در ادامه به شما معرفی کنیم که عبارتند از:

1. الماس “Diamond”

2. یاقوت سرخ “Ruby”

3. زمرد “Emerald”

4. آمتیست “Amethyst”

5. فیروزه “Turquoise”

6. پریدوت “Peridot”

7. یشم “Jade”

8. گارنت “Garnet”

9. تورمالین “Tourmaline”

10. سنگ ماه “Moonstone”

 

• الماس “Diamond”

الماس نمادی از ثبات و قابل اعتماد بودن در دنیایی که همیشه در حال تغییر است. الماس سخت تر از هر چیز دیگریست که می‌شناسید و تنها سنگ قیمتی موجود در طبیعت است که تنها از یک عنصر یعنی کربن ساخته شده است. وزن الماس را با قیراط می‌سنجند. وزن یک سنگ یک قیراطی تا اندازه‌ای برای یک حلقه انگشتری زیاد است ولی تقریباً ۵۰۰۰ قیراط لازم است تا وزنی برابر با ۱۰۰۰ گرم به دست آید. امروزه در کوره‌های برقی الماس مصنوعی می‌سازند.

• یاقوت سرخ “Ruby”

سنگ یاقوت سرخ یا روبی نوع قرمز کروندوم است، درجه سختی یاقوت سرخ 9 می‌باشد و به عنوان دومین ماده سخت جهان بعد از الماس شناخته می‌شود. این سنگ بسیار زیبا در گذشته نماد ثروت و قدرت حاکمان بود. ذخایر مهم یاقوت در برمه، ویتنام، تایلند، پاکستان، سریلانکا و تانزانیا می باشند. در 13 می 2015 یاقوت کمیاب و بینظیر Sunrise (طلوع خورشید )، یک جواهر دیدنی از مجموعه خصوصی کارتیه در حراج ژنو Sotheby، به مبلغ 30.420.000 دلار فروخته شد که تاکنون این رکورد بی رقیب مانده است.

• زمرد “Emerald”

این سنگ از سیلیکات آلومینیوم و بریلیوم ساخته شده است و در سنگ‌های پگماتیت یافت می‌شود. اضافه شدن مقدار ناچیزی کروم و وانادیوم سبب ایجاد رنگ زیبا سبز در سنگ زمرد است. مشهورترین زمزد‌ها به آمریکای جنوبی و کشور کلمبیا تعلق دارند. باستانیان عقیده داشتند این گوهر برای صاحب خود پاکدامنی و نجابت به ارمغان آورده و او را از ارواح شیطانی مصون می‌دارد.

• آمتیست “Amethyst”

رنگ بنفش آمیتیست را به یکی از زیباترین سنگ‌ها تبدیل کرده است. این سنگ جزء پر طرفدارترین سنگ‌های خانواده کوارتز می‌باشد و دارای سختی 7 در مقیاس موس است. رنگ بنفش معلول ترکیبات آهن‌دار است، کریستال این سنگ به صورت شش وجهی است و در سنگ‌های آذرین و دگرگون یافت می‌شود. به دلیل فراوانی کوارتز این سنگ تقریبا در همه جای کره زمین یافت می‌شود.

• فیروزه “Turquoise”

سنگ فیروزه به واسطه‌ی رنگ و خواصی که دارد در گذشته نمادی از بهشت خدا بر روی زمین تلقی می‌شده ‌است. این گوهر آبی آسمانی، یک کانی از جنس فسفات آبدار آلمینیوم و مس با ساختار بلوری کج وجهی است و شفافیتی کدر و مومی شکل دارد.معدن این گوهر در شهر نیشابور، قدیمی ترین و مهم‌ترین معدن در کشور می‌باشد و در سـطح دنیا نیز از شهرت و اعتبار زیادی برخوردار است.

• پریدوت “Peridot”

سنگ زبرجد یا پریدوت جزء سنگ‌های بسیار خاص است چراکه به رنگ سبز زیتونی دیده می شود. این گوهر به علت رنگ خاص زیتونی خود در علم معدن شناسی به کانی الوین (Olivine) نیز شناخته می شود. پریدوت سنگی شفاف از خانواده الیوین (Olivine) با سختی 6.5 تا 7 است که گروهی از کانیهای سیلیکاته سرشار از آهن – منیزیم آن را تشکیل میدهند.

• یشم “Jade”

سنگ یشم یا جید  نامی است که بین دو کانی گوناگون مشترک است، نفریت یک سیلیکات منیزیم و کلسیوم و جیدیت یک سیلیکات آلومینیوم و سدیم است. تنوع رنگ در یشم بالاست و به رنگهای سیاه، سبز، سفید، زرد، قهوه ای و حتی زرد دیده می شود. جیدیت با رنگ سبز زمردی و نیمه شفاف به یشم سلطنتی نیز معروف است. باکیفیت ترین نوع یشم جیدیت نیز در برمه میانمار است.

• گارنت “Garnet”

گروه گارنت داراي بيش از ذه نوع مختلف با ساختارهاي شيميايي مشابه است. تنها تفاوت جزئي بين انواع گارنت در رنگ، وزن مخصوص و ضريب شکست آن‌ها وجود دارد. گارنت سنگی با سیستم بلوری کوبیک(مکعبی) و با سختی 6.5 تا 7.5 در مقیاس موس است. به طور کلی، تغییر رنگ در سنگ های قیمتی ناشی از ناخالصی های موجود در بلورهای میزبان است. با این حال، در بعضی موارد تشخیص این که کدام عنصر معدنی باعث ایجاد رنگ می‌شود، دشوار است. همچنین برخی از سنگ های قیمتی، از جمله برخی از انواع گارنت رنگ خود را از فرمول شیمیایی اصلی خود می‌گیرند، نه از ناخالصی اضافه شده.

• تورمالین “Tourmaline”

تورمالین سنگی با بلورهای شش وجهی و سختی 7 تا 7.5 است. به دلیل سختی خوب و چند رنگی بودن این گوهرسنگ از جمله بهترین سنگ‌ها برای حجم تراشی است. مهم‌ترین یافته‌های تورمالین در سنگ‌های پگماتیک دانه درشت و مواد تخریب شده از آن‌ها بوده و در برزیل، سریلانکا، جمهوری مالاگاسی، موزامبیک، آنگولا، استرالیا، برمه، هند، زیمبابوه، نامبیا، تانزانیا، روسیه،آمریکا، سویس و تایلند یافت می شوند.

• سنگ ماه “Moonstone”

این نام به دلیل درخشش آبی مایل به سفید و ساختار لایه مانند ریز در آن است که نوعی درخشش مانند ماه را در شب بین ابرها تداعی می‌کند. هندوها باور داشتند که این سنگ از پرتوهای ماه ساخته شده است. مون استون می‌تواند در رنگ‌های سفید، خاکستری، قهوه ای، صورتی، نارنجی، سبز، زرد و بی رنگ یافت شود. سریلانکا بزرگ ترین تولید کننده مون استون‌های با کیفیت در جهان است.

جهت مشاهده ویدئو یویتیوب سنگ‌های قیمتی اینجا کلیک کنید.